Op 6 februari 2024 heeft het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Oegstgeest de Uitvoerings- en handhavingsstrategie 2024-2027 vastgesteld. In de Uitvoerings- en handhavingsstrategie zijn de algemene kaders geschetst waarbinnen uitvoering moet worden gegeven aan de taken van vergunningverlening, toezicht en handhaving (hierna: VTH-taken) onder het regime van de Omgevingswet. Hierin wordt ook uiteengezet wat de strategieën, prioriteiten en beleidsdoelen zijn voor de komende meerjarige beleidsperiode.

 

In dit Uitvoeringsprogramma vergunningen, toezicht en handhaving Omgevingswet 2025 (hierna: uitvoeringsprogramma 2025) wordt specifiek uiteengezet hoe uitvoering wordt gegeven aan de uitvoerings- en handhavingsstrategie in het jaar 2025 en wat de daarvoor benodigde en beschikbare financiële en personele middelen zijn.

 

Zowel dit uitvoeringsprogramma als de uitvoerings- en handhavingsstrategie zijn geschreven ten behoeve van de VTH-taken die vallen onder het regime van de Omgevingswet. Uitgevoerde werkzaamheden die buiten het regime van de Omgevingswet vallen (bijvoorbeeld APV en bijzondere wetten), zijn geen onderdeel van dit uitvoeringsprogramma.

 

Het vaststellen van een jaarlijks uitvoeringsprogramma is een wettelijke verplichting op basis van de Omgevingswet en artikel 13.8 van het Omgevingsbesluit.

 

Met het opstellen van uitvoeringsprogramma’s streeft de gemeente na de beleidsdoelen, die in de uitvoerings- en handhavingsstrategie zijn gesteld, te operationaliseren. Dit vergroot de kans dat de beleidsdoelen daadwerkelijk worden gerealiseerd. Daarnaast wordt in dit uitvoeringsprogramma bekeken of de benodigde en beschikbare financiële en personele middelen afdoende zijn om de beleidsdoelen te behalen.

 

In hoofdstuk 2 wordt kort inzicht gegeven in de ontwikkelingen die zich recent hebben afgespeeld of zich in het aankomende jaar afspelen op het gebied van VTH. In hoofdstuk 3 wordt beschreven welke activiteiten worden uitgevoerd ten behoeve van het behalen van de beleidsdoelen uit de uitvoerings- en handhavingsstrategie. In hoofdstuk 4 wordt inzicht gegeven in de uitvoering van de VTH taken en zal inzicht worden gegeven in de benodigde capaciteit. In hoofdstuk 5 wordt ten slotte uiteengezet hoe de uitvoering van dit uitvoeringsprogramma geborgd is in de organisatie.

De Omgevingswet heeft gezorgd voor een grootschalige transitie van het omgevingsrecht. Met de Omgevingswet heeft de overheid de regels voor ruimtelijke ontwikkelingen vereenvoudigd en samengevoegd. Dit heeft tot doel om meer samenhang in het beleid te creëren. De wijzigingen in wet- en regelgeving vereisen een hele nieuwe manier van werken van overheden en dus ook van de gemeente Oegstgeest.

 

De gemeente heeft de afgelopen jaren flink ingezet op het implementeren van de Omgevingswet in de organisatie. Mede dankzij deze voorbereiding was de gemeente voorbereid op de inwerkingtreding van deze wet op 1 januari 2024. Dit betekent echter niet dat na 1 januari 2024 geen werkzaamheden meer verricht zijn voor de (verdere) uitwerking van de Omgevingswet. De invoering van de Omgevingswet brengt namelijk ook langjarig extra werk met zich mee. Deze werkzaamheden vereisen ook van de VTH-organisatie nog de nodige inzet.

 

De Wkb strekt tot verbetering van de bouwkwaliteit door de introductie van een (private) kwaliteitsborger die toeziet op naleving van de bouwregelgeving. Om dit doel te kunnen behalen, zal een initiatiefnemer voor sommige vergunningplichtige bouwwerken een onafhankelijke kwaliteitsborger moeten ingeschakelen, die verklaart of een bouwwerk al dan niet voldoet aan de bouwregels uit het Besluit bouwwerken leefomgeving. Het bevoegd gezag heeft bij de toetsing van de aanvraag geen inhoudelijke rol meer met betrekking tot de bouwtechnische voorschriften en houdt hier ook geen toezicht meer op. Dit nieuwe stelsel vraagt om een nieuwe werkwijze van de gemeenten.

 

De gemeente heeft de afgelopen jaren flink ingezet op het implementeren van de Wkb in de organisatie. Mede dankzij deze voorbereiding was de gemeente zo goed als mogelijk klaar voor de inwerkingtreding van deze wet op 1 januari 2024. Dit betekent echter niet dat na 1 januari 2024 geen werkzaamheden meer verricht hoeven worden voor de (verdere) uitwerking van de Wkb. Deze werkzaamheden vereisen ook de beleidsperiode van de VTH-organisatie nog de nodige inzet.

 

Wij krijgen als gemeente te maken met een reeks ingrijpende maatschappelijke ontwikkelingen. Dat zijn bijvoorbeeld: de individualisering en de mondigheid van burgers, klimaatverandering en klimaatadaptatie, de stikstofproblematiek en de woningbouwopgave. Hierdoor worden de VTH-werkzaamheden complexer en daarmee wellicht ook belangrijker. Door deze ontwikkelingen staat de gemeente voor allerlei organisatorische en financiële vraagstukken. Dit heeft invloed op de manier van (samen)werken op het gebied van VTH. Wij zijn ons hiervan bewust en proberen hier in dit uitvoeringsprogramma op in te spelen.

 

Op grond van artikel 13.11 van het Omgevingsbesluit is het college verplicht jaarlijks te rapporteren over de mate waarin uitvoering van het uitvoeringsprogramma heeft plaatsgevonden en de mate waarin deze uitvoering heeft bijgedragen aan het bereiken van de doelen uit de uitvoerings- en handhavingsstrategie.

 

Voorafgaand aan de vaststelling van dit uitvoeringsprogramma heeft een evaluatie van het Uitvoeringsprogramma 2024 plaatsgevonden. Uit deze evaluatie zijn de volgende verbeterpunten gekomen die zijn meegenomen bij het opstellen van dit uitvoeringsprogramma:

• •

  Ondanks de (tijdige) vaststelling van het projectplan ‘Handhaving bouwwerken voorerf’, bestaat het risico dat de uitvoering van het projectplan wegens capaciteitsproblemen niet adequaat is. Om die reden is de aanbeveling om voor de volgende beleidsperiode op te nemen dat projectmatige handhaving een plaats moet krijgen binnen de reguliere werkzaamheden en bestaande werkprocessen;

• •

  Het verbeteren en vereenvoudigen van de interactie en communicatie met bewoners is een continue proces. De volgende beleidsperiode dient ook aandacht besteed te worden aan het verbeteren en vereenvoudigen van de communicatie om zo het begrip en het naleefgedrag (verder) te bevorderen;

• •

  Met de getroffen voorbereiding inzake de Omgevingswet en de Wkb is de (proces)kwaliteit van de VTH-taken goed afgestemd op de vraag van morgen en wordt continu gestreefd naar verbetering van de processen. Gelet op de grote opgaven die de Omgevingswet en de Wkb met zich meebrengen blijft het belangrijk om hier aandacht aan te besteden;

• •

  De samenwerking met de Leidse regio wordt nog niet optimaal benut. De potentiële kennisdeling blijft daardoor ook achterwege. Hier dient de komende beleidsperiode meer prioriteit aan te worden gegeven;

• •

  Om de VTH-organisatie optimaal in te zetten dient de te verwachte werkvoorraad voor de volgende beleidsperiode met meer zorgvuldigheid te worden ingeschat.

In de uitvoerings- en handhavingsstrategie is een opsplitsing gemaakt in verschillende categorieën activiteiten die worden uitgevoerd door VTH. Om de verwachte werkvoorraad vast te stellen voor 2025 is allereerst per categorie een inschatting gemaakt hoeveel vergunningaanvragen of vooroverleggen worden ingediend en hoeveel overtredingen/handhavingszaken verwacht worden. Deze schatting wordt in onderstaande tabel weergegeven. In deze tabel staan ook de prioriteiten per categorie weergegeven, zoals vastgesteld in de uitvoerings- en handhavingsstrategie.

*Taken door ODWH uitgevoerd (zijn opgenomen in hun eigen uitvoeringsprogramma)

 

Om te kunnen beoordelen wat het totaal aantal benodigde uren is voor alle omgevingsvergunning en handhavingszaken in 2025, is voor de VTH-taken ten eerste gekeken hoeveel uren benodigd zijn voor volledige (100%) toetsing en afhandeling van één dossier. Het gaat hierbij om alle werkzaamheden die dienen te worden uitgevoerd met betrekking tot omgevingsvergunningaanvragen en handhavingsprocedures. Bij deze taken horen ook administratieve, inhoudelijke en juridische taken ten behoeve van kwaliteitszorg.

 

Vervolgens is de prioritering uit de Uitvoerings- en handhavingsstrategie 2024-2027 gebruikt om te bepalen hoeveel diepgang dient te worden gegeven aan de VTH-taken. Hierbij geldt dat hoe hoger de prioriteit, hoe hoger het toetsniveau en hoe meer uren worden besteed aan het dossier. Het vaststellen van de diepgang van toetsing is noodzakelijk omdat immers nooit voldoende capaciteit zal zijn om alle taken uitputtend en volledig uit te voeren. Er dienen kort gezegd keuzes gemaakt te worden. Het gevolg van de vastgestelde prioritering voor het toetsniveau wordt in onderstaand schema weergeven.

 

Als het toetsniveau gecombineerd wordt met de te verwachte werkvoorraad leidt dit tot de urenbesteding voor de primaire taken zoals deze in onderstaand schema wordt weergegeven. Voor toezicht en handhaving geldt nog dat onder de primaire taken, naast de taken die voortvloeien uit verleende omgevingsvergunningen, ook taken vallen die voortkomen uit meldingen en handhavingsverzoeken van inwoners.

 

Naast de primaire taken, voeren de afdelingen vergunningen, toezicht en handhaving ook overige werkzaamheden uit. In bijlage 1 wordt uiteengezet wat deze werkzaamheden zijn en hoeveel uren hier per onderdeel aan besteed worden. Hierbij is wederom onderscheid gemaakt tussen administratieve, inhoudelijk en juridische uren.

 

Onderstaand schema geeft een samenvattend overzicht van het totaal aan uren benodigd voor de primaire en overige taken (uit bijlage 1) met een vertaling naar de benodigde FTE.

 

In het vorige hoofdstuk is de benodigde personeelsformatie weergegeven. Onderstaand overzicht geeft inzicht in de beschikbare personeelsformatie.

 

Voor vergunningverlening geldt dat formatie is voor 5 FTE. Op dit moment is echter slechts 4 FTE van de formatie ingevuld. Dit is afdoende om de primaire en overige werkzaamheden uit te voeren. Hetzelfde geldt voor toezicht. Voor toezicht is formatie voor 2 FTE, maar op dit moment slechts voor 1,5 FTE ingevuld. Ook dit is afdoende om de primaire en overige werkzaamheden uit te voeren.

 

Voor vergunningverlening geldt dat ruimte is om collega’s van RO in te zetten bij grote drukte en voor zowel vergunningverlening als toezicht geldt dat ruimte is om externen in te huren of extra FTE aan te trekken.

 

Om de kwaliteit en uniformiteit van de VTH-taken te borgen en te garanderen dat de vastgestelde prioritering (en daarmee samenhangende diepgang van toetsing) worden opgevolgd zijn voor de afdelingen vergunningverlening, toezicht en handhaving verschillende werkwijzen vastgelegd. De werkwijze is voor vergunningverlening vastgelegd in het ‘Handboek vergunningen’ en voor toezicht en handhaving in de ‘Werkinstructie toezicht’. Bij aanvang van het dienstverband van nieuwe medewerkers van VTH, worden deze documenten verstrekt.

 

De volgende werkwijzen zijn voor vergunningverlening vastgelegd:

• •

  Houden van vooroverleg;

• •

  Inwinnen (interne en externe) adviezen;

• •

  Doorlopen reguliere procedure;

• •

  Doorlopen uitgebreide procedure;

• •

  Controleren bouwsom en generen leges;

• •

  Afhandelen van meldingen.

De volgende werkwijzen zijn voor toezicht en handhaving vastgelegd:

• •

  Werkinstructie buitentoezicht;

• •

  Toezicht op verleende omgevingsvergunningen;

• •

  Invullen toezichtsprotocol;

• •

  Opstellen constateringsrapport.

• •

  Start- en gereedmelding afhandelen;

• •

  Werkwijze handhaving.

Periodiek wordt met steekproeven gecontroleerd of conform procesbeschrijvingen gewerkt wordt middels een dossieranalyse.

 

Het uitvoeringsprogramma is geldig voor de periode van 1 januari 2025 tot 1 januari 2026. Vóór het einde van de looptijd wordt dit uitvoeringsprogramma geëvalueerd. Er wordt dan minimaal beoordeeld of:

• •

  de activiteiten uit hoofdstuk 3 van dit uitvoeringsprogramma zijn uitgevoerd;

• •

  afdoende rekening is gehouden met de prioriteitstelling uit de uitvoerings- en handhavingsstrategie 2024-2027;

• •

  de verwachte werkvoorraad overeen komt met de uiteindelijk ingediende aanvragen en opgestarte handhavingsprocedures;

• •

  de vastgelegde werkwijzen nog werkbaar en actueel zijn.